زندان اسکندر یا مدرسیه مدرسه ضیائیه یکی از جاذبه های گردشگری شهر یزد است که در محله فهادان این شهر قرار گرفته است. کارشناسان بر این عقیدهاند که این بنا مدرسهای با 8 قرن قدمت است که در سال ۶۳۱ هجری قمری توسط عارف معروف، ضیاءالدین حسین رضی بنیان نهاده شد و در سال ۷۰۵ هجری قمری، پسران وی، مجدالدین حسن و شرفالدین علی آن را تکمیل کردند. این بنا بيش از 700 سال پيش محل تدريس بوده و میزبانی مجالس بحث و بررسی بزرگان و علما را بر عهده داشته است. بر اساس شواهد تاریخی خاندان رضی، در اطراف این بنا خانههای عالی و بادگيرهای بلند ساخته بودند. در آن زمان این ساختمان درگاه بلند، دو مناره رفیع و باغچهای پر از درخت داشت و کتابخانه و حمام روبروی بنا واقع شده بودند.
زندان اسکندر یزد در تاریخ 23 اسفند سال 1346 و با شماره 770 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و و از 24 بهمن 1384 در محدوده ثبت جهانی شده شهر یزد واقع شده است.
قسمتهای مختلف زندان اسکندر
گنبد
گنبد مدرسه ضیائیه18 متر ارتفاع دارد که از از خشت خام ساخته شده است و گچبریهای آن که با نقاشی آبرنگ طلايی و لاجوردی تزیین شدهاند، زیبایی فوقالعادهای برای این عمارت رقم زدهاند. متاسفانه پس از گذشت هشت قرن از قدمت این بنای باستانی تنها قسمتی از این نقاشی آبرنگ روی گچ سفید وجود دارد. به فضای زیر گنبد، گنبدخانه میگویند که آسیبهای زیادی دیده و آثاری از کتیبههای آن بر جای نمانده است. در این محل موزهای کوچک قرار دارد که کتیبهها و سنگ قبرهایی در آن نگهداری میشود.
حیاط
در اطراف صحن یا حیاط، رواقهایی به چشم میخورد فضاهایی مسقف و ستوندار که حداقل در یک طرف مسدود باشد و انسان را از تماس با بارش و تابش نور آفتاب حفظ کند. رواقها در قسمت ضلع غربی، بزرگتر هستند و در کنار آنها محرابی از گچ وجود دارد. در حیاط علاوه بر ایوانچههای کوچک جلوی اتاقها، چهار ایوان بلندتر نیز وجود دارد که بنا را به صورت چهارایوانی درآورده است.
پایاب و چاه
علاوه بر رواقها، عنصر دیگری که در فضای صحن دیده میشود، پايابی با ۳۸ پله به عمق ۲٫۸ متر از سطح زمين است که دسترسی به آب قنات الهآباد را ممکن میسازد. چاه آبی نیز با قطر دهانه دو متر در وسط حیاط وجود دارد که به سردابی به عمق پج متر منتهی میشود. کف سرداب، حوضی قدیمی خودنمایی میکند که بهعنوان یکی از آثار بهجای مانده از بنای اولیه ساختمان به حساب میآید. ظاهرا سرداب و حوضچه برای تامین آب و استفاده ساکنان مدرسه به کار میرفتند.
اتاق بادگیر
در گوشهای از حیاط، اتاقی موسوم به اتاق بادگیر دیده میشود که میتوانید وارد آن شوید، دقیقا زیر بادگیر قرار بگیرید و از خنکای نسیم حتی در تابستان هم لذت ببرید.
مطالب مرتبط:
برای خواندن سایر مطالب ورد مجله گردشگری منشور صلح پارسیان شوید.
جهت رزرو تور و سفر به یزد به شماره 02162714 در تماس باشید.
جهت رزرو بلیط هواپیما کلیک کنید و یا با شماره 02162714 در تماس باشید.
شما به این مطلب چه امتیازی میدهید؟