منشور صلح پارسیان

آشنایی با غار کرفتو  راه شهر دیواندره در استان کردستان را در پیش می‌گیریم و بدون هیچ معطلی به سراغ غار کرفتو در 70 کیلومتری شمال این شهر می‌رویم. غاری که به عنوان بزرگترین غار دست‌کند و طولانی‌ترین غار تاریخی ایران شناخته می‌شود و دو بخش طبیعی و دست‌کند دارد. بخش دست‌کند غار حاصل حضور انسان‌ها در دوره‌های مختلف تاریخی از پیش از تاریخ گرفته تا قرن هفتم و هشتم هجری قمری‌ست و به عنوان یکی از بی‌نظیرترین مدل‌های معماری صخره‌ای در ایران از آن یاد می‌شود. بخش طبیعی غار کرفتو نیز حاصل میلیون‌ها سال تغییر در دوره‌های زمین‌شناسی مختلف است که تاکنون تنها 750 متر از آن به دست انسان‌ها کشف شده و باقی مسیر غار هنوز برای ما ناشناخته مانده است. همچنین خوب است بدانید این غار در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره ثبت 330 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.            بخش های مختلف غار  بخش طبیعی حدود 65 تا 250 میلیون سال قبل یعنی همزمان با دوره مزوزوئیک، غار کرفتو که در زیر آب پنهان شده بود، بر اساس خشکسالی از میان آب سربرآورد. البته جالب است بدانید هنوز هم آب در جای جای غار جریان دارد و برای گشت و گذار در برخی قسمت‌های آن باید از قایق استفاده کرد. غار کرفتو غاری آهکی و طبیعی‌ست و ارتفاع دهانه ورودی آن از دامنه کوه در بخش سرتپه، به 20 تا 25 متر می‌رسد؛ دهانه‌ای که در گذشته به سختی امکان رسیدن به آن وجود داشت اما امروزه با استفاده از پلکانی فلزی می‌توان به آن رسید.            داخل غار انشعاب‌ها و راه‌های فرعی فراوانی به چشم می‌خورد که کار تهیه نقشه کامل برای کل غار را بسیار سخت کرده است. تاکنون تنها 750 متر از بخش طبیعی غار کشف شده که ارتفاع آن بین 1 تا 17 متر است. برای ورود به برخی از بخش‌های طبیعی غار، باید از دالان‌های کم عرض و کم ارتفاع عبور کنید؛ اما هر چه پیش می‌روید به دالان‌هایی می‌رسید که در گذشته آب فراوان داشته‌اند و بر اثر فرسایش اشکال زیبایی در آنها ایجاد شده است. اشکال کروی و چندبعدی که در جای‌جای بخش طبیعی غار، جای خوش کرده‌اند و به دلیل وجود سقف و دیواره‌هایی رنگی و منحنی‌ها و قوس‌های زیبا، مانند سالن‌های موسیقی مجلل به نظر می‌رسند.      بخش دست‌کند بخش دست‌کند غار به صورت آپارتمانی 4 طبقه است که حجاران با تراشیدن قسمت‌های مختلف غار، فضاهایی مانند اتاق‌ها، راهرو و دالان‌های متعدد با ارتفاع 1 تا 12 متر در آن ایجاد کرده‌اند. حجاران همچنین سعی کرده‌اند تا با تراشیدن پله در دل سنگ، بخش‌های مختلف این آپارتمان را به یکدیگر متصل کنند. متاسفانه به دلیل ریزش‌های به وجود آمده در صخره‌های بیرونی در اطراف دهانه ورودی، نمی‌توان به طور دقیق گفت تعداد دقیق راهروها و اتاق‌ها چقدر بوده است؛ اما می‌توان تا حدودی تخمین زد که حدود 18 اتاق در بخش ورودی این غار از بین رفته‌اند.        از جمله ویژگی‌های خارق‌العاده معماری بخش دستکند غار، می توان به ظرافت و دقت به کار رفته در تراشیدن و کندن اتاق ها از دل غار اشاره کرد؛ فرم خاص سقف ها که به صورت کمانی حجاری شده اند، درگاه ها و پله های آستانه آنها و ایجاد پنجره ها و نورگیرهایی برای اتاق ها، همگی نشان می دهد تا چه اندازه برای ساخت این اتاق ها دقت و حوصله به کار رفته است. حتی سازندگان اتاق های این مجموعه برای امنیت بیشتر، به ایجاد جایی مناسب برای کلون و چفت و بست برای پنجره ها و درها نیز فکر کرده اند و به دلیل وجود همین جزئیات، معماری این غار در مقایسه با دیگر غارهای به جای مانده از دوران گذشته، بسیار کامل تر به نظر می رسد.       تاریخچه حضور انسان ها در غار کرفتو تا پیش از اینکه در زمستان 79 و تابستان و پاییز سال 80 کاوش‌های علمی در این غار صورت بگیرد، کارشناسان با توجه به معماری و کتیبه یونانی در غار، قدمت سکونت و استفاده از فضای غار را به دوره سلوکیان، اشكانی، ساسانی و اسلامی نسبت می‌دادند. این در حالی است که با انجام کاوش‌ها و مطالعات انجام شده در اطراف غار، آثاری از سکونت در دوره پیش از تاریخ و از اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد و هزاره چهارم پیش از میلاد در کرفتو به دست آمد و مشخص شد که این غار همزمان با پناهگاه‌ها و غارهای دیگری همچون غار کانی میکائیل در 1 کیلومتری کرفتو، از هزاران سال پیش مورد استفاده انسان بوده است. البته محققان در بررسی‌ها و حفاری خود به این نتیجه رسیده‌اند که حضور انسان‌ها در این غار در این دوره، به مدت هزار سال توقف داشته و پس از این گذشت این زمان، دوباره آغاز شده است. به طور کلی می‌توان 4 دوره سکونتی را برای غار در نظر گرفت: پیش از تاریخ، اشکانی، ساسانی، اسلامی - قرن های هفت و هشت قمری .            مطالب مرتبط: همه چیز درباره روستای تنگی سر سنندج برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح پارسیان شوید. جهت رزرو تور و سفر با شماره 02162714 در تماس باشید.

همه چیز درباره روستای تنگی سر سنندج تنگی سر روستایی ست میان شهرستان کامیاران و سنندج که در رتبه‌بندی‌ها به عنوان یکی از روستاهای ممتاز کردستان شناخته می‌شود. این روستای دل‌انگیز و خوش آب و هوا، با معماری پلکانی و کوچه‌هایی مسقف، در مسیر چشمه‌های زلال و همیشه جاری و در آغوش کوه‌های سر به فلک کشیده، چون زمرد می‌درخشد. در این روستا آب صدایی آشناست که خود باعث پیدایش باغ های زیبا و وسیع میوه در گرداگرد روستا، و رونق باغداری میان اهالی خونگرم، مهربان و کردزبان تنگی سر شده است. شاخص‌ترین محصول این خطه از کشور توت فرنگی ست که البته گردو، آلبالو و سیب نیز در آن به وفور یافت می‌شود.            این روستای سرسبز و باصفا، با بیش از دو هزار نفر جمعیت و پیشینه‌ای کهن که به گفته روستائیان ریشه در هزاران سال پیش دارد، به دلیل دره‌هایی پست و کوه‌هایی بلند، نام تنگی سر به خود گرفته و با توجه به معماری پلکانی‌اش در میان اهالی سفر و گردشگری جایگاه ویژ‌ ای دارد. در سال 1397 بافت این روستای زیبا ثبت ملی شده است. تنگی سر دیار مردمی ست با محبت و خونگرم، مهربان و مهمان‌نواز، که دل‌هایی عاشق و دستانی سخاوتمند دارند و به زبان خوش آهنگ کُردی صحبت می‌کنند. پوشش مردم تنگی سر لباس‌های محلی متنوع و رنگارنگ است که روح نیاکان این سرزمین در آن به امانت مانده و پایبندی مردم به پوشیدن لباس‌های محلی با پارچه‌های رنگارنگ، علاوه بر ایجاد جذابیت برای گردشگران، به گونه‌ای ماهرانه روستای تنگی سر را رنگ‌آمیزی کرده است.        دیدنی های روستای تنگی سر سنندج کوچه های مسقف: کوچه‌های مسقف و ساباط‌هایی کهن، از دیدنی‌های روستای تنگی سر است. در سفر به این روستا می‌توانید در این کوچه‌ها قدم بزنید، گذر تاریخ را به تماشا بنشینید و از خنکای مطبوع و دلپذیرش لذت ببرید.       جشن نوروز: در چهارمین روز از فروردین ماه، اهالی تنگی سر با برپایی جشنی باشکوه، به پیشواز بهار می‌روند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند. این مراسم سنتی نوروز به عنوان یک رویداد گردشگری، هر ساله تعداد زیادی گردشگر، عکاس و مستندساز را از سراسر ایران و جهان به این روستا می‌کشاند.        رودخانه: از دیگر زیبایی‌های روستای تنگی سر، رودخانه‌ای ست که از دل آن می‌گذرد. این رودخانه دل انگیز، از کوهستان‌های اطراف روستا به پایین می‌ریزد و پس از گذر از میان روستا و لابه‌لای خانه‌ها، به رودخانه سیروان می پیوندد. اهالی تنگی سر، این رودخانه را طراوت‌بخش روستای خود می‌دانند.    معماری پلکانی: معماری روستای تنگی سر همچون دیگر روستاهای کشور که در دل کوه نشسته‌اند، پلکانی ست. از آنجا که این سبک از معماری به منظور اختصاص دادن فضایی بیشتر به زمین‌های کشاورزی ایجاد می‌شود، در این روستا هم در کنار باغات وسیع میوه، خانه‌هایی به‌هم پیوسته بر روی شیبی از کوه ساخته ‌شده است؛ به گونه‌ای که بام یک خانه، حیاط خانه‌ای دیگر به حساب می‌آید. این ویژگی معماری به زیبایی‌های طبیعی روستای تنگی سر، رنگ و لعابی ویژه بخشیده است.        مطالب مرتبط:   صنایع دستی کردستان برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح پارسیان شوید. جهت رزرو تور و سفر با شماره 02162714 در تماس باشید.

صنایع دستی کردستان قالی کردستان بی‌شک یکی از مهم‌ترین استان‌های کشور که سابقه زیادی در تولید قالی‌های دستباف دارد، استان کردستان است. مشهورترین قالی‌های این منطقه متعلق به سنندج، بوکان و بیجار است که در طرح‌های گوناگونی شکسته نظیر انواع هراتی، گل وکیلی، گل میرزاعلی، گل مینا و شاخ گوزن، میناخانی و... بافته می‌شوند. اگر سری به بازار قدیمی شهر سنندج بزنید می‌توانید دنیای رنگانگی از این قالی‌های ارزشمند و دستبافت را از نزدیک ببینید.       گلیم سِنَه | گلیم سنندج گلیم سنه یا همان گلیم سنندج، یکی از مشهورترین گلیم‌های ایران است و همانطور که از نامش برمی‌آید مرکزیت بافت آن شهر سنندج به حساب می‌آید. این گلیم‌ها در طرح‌های گوناگونی بافته می‌شوند که هر کدام الهام گرفته از تاریخ و طبیعت مردم این منطقه به حساب می‌آیند. برای مثال گلیم‌هایی که توسط قبایل سنجابی و جاف بافته می‌شوند تحت تاثیر طرح گلیم‌های دوره صفوی و صنایع‌دستی کشور هندوستان هستند.مهم‌ترین ویژگی گلیم سنه شیوه بافت آن است. در این روش از بافت چاکدار استفاده می‌شود که در نهایت محصول به دست آمده گلیم دورویی خواهد بود که هر دو سمت آن قابل استفاده است و طرح واضحی دارد. یکی از انواع گلیم سنه که بافت آن شاخص و ویژه این منطقه به حساب می‌آید گلیم‌های سجاده‌ای است که بر خلاف سایر گلیم‌های سجاده‌ای، طرح محراب آن‌ها پیازی شکل است.       گلیم بیجار | گروس از دیگر گلیم‌های مشهور این خطه، گلیم بیجار و روستاهای اطراف آن است که تقریبا ویژگی‌های مشترکی با گلیم سنه دارد و رنگ‌های تند برای بافت آن زیاد استفاده می‌شود. از ویژگی‌های بارز این گلیم می‌توان به طرح‌های حیوانات اشاره کرد. در کل می‌توان گفت طرح حیوانات به خاطر اهمیت گله‌داری در این منطقه و ارتباط مردم این دیار با طبیعت و حیوانات روی گلیم‌ها بسیار دیده می‌شود.       کلاش و گیوه گیوه کفشی دستبافت است و خاستگاه آن مناطق غربی کشور محسوب می‌شود. در مناطق کردنشین ایران به ویژه استان کردستان نیز نوعی گیوه به نام کلاش بافته می‌شود که مشهورترین و باکیفیت‌ترین آن را می‌توان در روستای اورامان تخت پیدا کرد. خوب است بدانید که این کفش‌ها سبک و منعطف هستند و مناسب‌ترین پاپوش برای سطوح و ناهمواری‌های کوهستانی به حساب می‌آیند.         هه وری (گُلوَنی) | روسری کردی هه وری در کردی، گُلوَنی در زبان لری یا در زبان فارسی گلبندی، نوعی روسری زیبا ویژه زنان کرد، لر و لک است که ریشه واژه آن به گل بدن، نوعی پارچه ابریشمی هندی بازمی‌گردد. این روسری‌ها در اصل از جنس ابریشم هستند و روی آنها انواع نقوش اسلیمی، گل، بته‌جغه و ... چاپ می‌شود. بیشتر این روسری‌ها زمینه‌ای با رنگ تیره مانند مشکی دارند و طرح‌های رنگی روی آن‌ها زده می‌شود. شما می‌توانید در بازار سنندج انواع مختلف این روسری را پیدا کنید.         پوشاک کردی یکی از زیباترین و شاخص‌ترین لباس‌های محلی در ایران، لباس زنان و مردان کرد است که از طرح‌ها و رنگ‌های زیبایی برخوردارند. در اصل به ندرت می‌توان لباس کردی با رنگ‌های تیره پیدا کرد. معمولا لباس مردان شامل یک بالاپوش و شلوار کردی (که وا پاتول)، شال و ... است که در میان اینها شلوار کردی را همه ما می‌شناسیم و اگر در سطح شهرهای استان کردستان قدم بزنیم به راحتی این پوشش بومی زیبا را در تن مردان و پسران کرد خواهیم دید. لباس‌هایی مثل شلوار، کراس (پیراهن)، هه‌وری (روسری کردی)، کلاو (کلاه) و ... نیز بخش‌هایی از پوشاک زنان کرد را تشکیل می‌دهند.       شالبافی شالبافی یکی از قدیمی‌ترین هنرهای این مرز و بوم است که بیشتر توسط مردم کرد ایران بافته می‌شود. این پوشش مخصوص مردان است و از نوعی پشم بز به نام مرخوز تهیه می‌شود. نکته قابل توجه در مورد این شال آن است که می‌توان آن را هم در فصل گرم و هم در فصل سرد استفاده کرد. هنر شالبافی بیشتر در شهر آرمرده در بانه رواج دارد و هنوز هم به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع دستی این شهر تولید می‌شود.       موج بافی موج نوعی پارچه نازک از پشم گوسفند است که معمولا با طرح چهارخانه و با پس‌زمینه رنگ‌های گرم مثل قرمز بافته می‌شود. این هنر قدیمی نیز در بین مردم کردستان به ویژه عشایر رواج دارد و از آن برای تهیه رختخواب پیچ، ساک، پتو و ... استفاده می‌شود.        مطالب مرتبط: همه چیز درباره روستای تنگی سر سنندج برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح پارسیان شوید. جهت رزرو تور و سفر با شماره 02162714 در تماس باشید.