منشور صلح پارسیان

عروسک ماتروشکا | سوغات روسیه

ماتریوشکا(Matryoshka) که گاهی آن را حتی ماتروشکا هم می خوانند، عروسک روسی است که در هر کجای دنیا آن را به هرکسی هدیه دهید بدون معطلی خواهد فهمید که این عروسک متعلق به کدام کشور است و شما آن را از کجا آورده اید! واژه ی ماتریوشکا برگرفته از اسم‌ های روسی ماتریونا(Matryona) و ماتریوشا(Matriosha) است که برای دختران روس به کار می ‌رود. حرف ک در ماتروشکا، به عنوان صفت تصغیر به کار می رود. به این ترتیب ماتریوشکا به عنوان مادر کوچک یا ماتریوشای کوچک معنا می شود.

این عروسک ها در ابتدا اسباب بازی کودکان بوده اند اما قدمت تاریخی آن ها و پیشینه ی بیش از ۱۰۰ ساله ی این عروسک ها و فرم هنری آن ها که می توان از آن برای دکور استفاده کرد، سبب شده است که ماتریوشکا چیزی فراتر از یک اسباب بازی برای مردم روسیه باشد.  در واقع استعاره ای از یک مادر باردار است که ماتریوشکا یا به معنای دیگر نوزادی در شکم خود دارد و این تسلسل ادامه پیدا می کند. ماتریوشکا تبدیل به نماد باروری و مادرانگی در روسیه شده است و از اهمیت جایگاه مادر در فرهنگ مردم روسیه حکایت می کند. این عروسک ها معمولا به صورت تخم مرغی و بیضی شکل ساخته می شوند.

 تاریخ ساخت این عروسک روسی به سال ۱۸۹۰ میلادی باز می ‌گردد و الهام گرفته از عروسک ‌های سوغات ژاپن است. اگر چه اصل ساخت اشیای تو در تو در روسیه از مدت ها قبل رسم بوده است و امری جا افتاده بوده اما این عروسک ها، تبدیل به نمادی زیبا و جذاب از روسیه تبدیل شدند. وسایلی همچون سیب‌ های تراشیده شده ی چوبی و تخم ‌مرغ‌ های عید پاک از جمله سبک وسایلی بودند که به این صورت ساخته شده است.  

ساخت ماتریوشکا به شکل دختر و یا همان مادر، به آنجا باز می‌ گردد که سرگئی مالیوتین نقاشی از کارگاه هنری مردمی از املاک آبرامتسوو، صنعتگر مشهور روس و از دوست ‌داران هنر ساوا مامونتوو، مجموعه ‌ای از عروسک‌ های چوبی ژاپنی را که ۷ نماد بخت و اقبال را نشان می‌ داد، دیدند. امروزه بسیاری از هنرمندان با استعداد روسی در نقاشی عروسک‌ های ماتریوشکا نیز تخصص دارند که مقولات تخصصی از اشیاء، مردم و طبیعت را به تصویر می‌ کشند. تصاویری که بر روی این عروسک های تو در تو نقاشی می شوند و این نقاشی ها هم لزوما شبیه به هم نیستند. 

سازندگان اولیه

عروسک‌های ماتروشکا از زمان ابتدایی خود تا امروز توسط صنعتگران و هنرمندان مختلفی در روسیه ساخته شده‌اند. این عروسک‌ها به طور اصلی توسط صنعتگران و هنرمندان دستی ساخته می‌شوند که در اکثر موارد به صورت خانوادگی یا در کارگاه‌های کوچک فعالیت می‌کنند.ساختن عروسک‌های ماتروشکا به عنوان یک صنعت دستی، فرآیندی زمان‌بر و حرفه‌ای است که مهارت‌های خاصی را می‌طلبد. هر عروسک ماتروشکا از چندین لایه چوب ساخته می‌شود که هر لایه بزرگتر از لایه قبلی است و در داخل یکدیگر قرار می‌گیرند. هر لایه از عروسک با دقت بیشتری نقاشی و تزیین می‌شود. این عروسک‌ها معمولاً با رنگ‌های روشن و زیبا تزیین می‌شوند و شخصیت‌های مختلف، مناظر طبیعی، گل‌ها و الگوهای متنوعی روی آنها نقاشی می‌شود.با توجه به اینکه ساختن عروسک‌های ماتروشکا فرآیندی دستی و دقیق است، هنرمندان و صنعتگران مختلفی در سراسر روسیه این فرآیند را انجام می‌دهند و هر کدام از آنها سبک و خصوصیات خود را در این هنر به کار می‌برند. از این رو، نمی‌توان به طور دقیق یک سازنده یا یک گروه خاص را به عنوان سازنده‌های اصلی این عروسک‌ها مشخص کرد، بلکه این هنر به عنوان یک صنایع دستی محلی و فرهنگی در سطح کلان توسط گروه‌های مختلف از هنرمندان و صنعتگران در روسیه تولید می‌شود.

مطالب مرتبط:

مترو مسکو

برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح پارسیان شوید.

جهت رزرو تور و سفر با شماره 02162714 د رتماس باشید.

جهت رزرو بلیط هواپیما کلیک کنید.